Duurzaamheidsbarometer van de Brusselse economie

‘In 2023 verklaarden 7 op de 10 ondernemers dat het nodig is om het huidige economische model te veranderen om beter tegemoet te komen aan de uitdagingen op milieugebied (klimaatverandering enz.) en op sociaal vlak (sociale ongelijkheden, armoede enz.). Dat cijfer is aanzienlijk hoger dan in 2021 (72% in 2021 en 73% in 2023).

Bijna 6 op de 10 Brusselse ondernemingen en zelfstandigen willen dat het regelgevende kader strenger wordt op het vlak van de sociale en milieu-impact, om hun economische activiteiten duurzamer te maken.

N.B.: Deze vraag werd in 2021 niet gesteld.

Meer dan 50% van de ondernemers willen ondersteuning ontvangen (in de vorm van coaching en/of financiering) om hun ecologische en sociale impact te verbeteren.

Specifiek is 44% geïnteresseerd in steun om hun milieu-impact te verminderen, 34% om hun sociale impact te verbeteren en 28% om hun milieu- en sociale impact te verbeteren.

Net als in 2021 zijn meer dan 7 op de 10 ondernemers niet op de hoogte over de gewestelijke steun die voorhanden is om hun acties op het niveau van de sociale en milieu-impact te financieren. De steun voor de economische ontwikkeling van ondernemingen werd in maart 2024 hervormd. Brussel Economie en Werkgelegenheid heeft veel werk verzet om de steun duidelijker en toegankelijker te maken. Er is nu een onlineplatform waar alle ondernemingen of zelfstandigen op basis van hun ondernemingsnummer kunnen opzoeken op welke steunmaatregelen zij recht hebben. Daarnaast is alle steun in verband met de duurzame transformatie van bedrijven terug te vinden op de website van hub.info.

Het Good Food-label (meer dan een derde van de respondenten) en de erkenning Circulaire Economie (meer dan een kwart van de respondenten) zijn de gekendste van de gewestelijke openbare labels, erkenningen en certificeringen. Vanaf 2024 zal het ‘voorbeeldigheidsbesluit’, dat erkenningen en maatregelen erkent waarmee bedrijven op sociaal en/of milieugebied als voorbeeldig kunnen worden beschouwd, en de communicatie daaromheen, ervoor zorgen dat diebeter zichtbaarworden.

Van de ondernemers die acties hebben ondernomen om hun sociale impact te verbeteren, zegt 23% dat hun werkomgeving (betrokkenheid van werknemers of partners enz.) is verbeterd, 23% dat dit heeft geholpen om de onderneming beter te positioneren, met name ten opzichte van de concurrentie, en vindt 15% dat dit hen economische voordelen heeft opgeleverd (hogere omzet enz.).

Van de ondernemers die acties hebben ondernomen om hun impact op het milieu te verbeteren, haalt 47% hier persoonlijke voldoening uit, meldt 30% voordelen voor het milieu en is 29% van mening dat dit hen economische en financiële voordelen oplevert, zoals kostenbesparingen of nieuwe inkomstenstromen.

85% zegt niet te weten wat ze moeten doen om de sociale impact van hun bedrijf te verbeteren. Dit resultaat weerspiegelt het gebrek aan kennis van het concept van sociaal en democratisch ondernemerschap en de principes die met dit economische model verband houden.

In 2023 zei 70% van hen bekend te zijn met het concept, in vergelijking met 68% in 2021 en slechts 25% in 2018. Het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie (2016-2020), waaruit de BeCircular-projectoproep, de accelerator greenlab.brussels, de cluster circlemade.brussels, de acties ter bevordering van de circulaire economie onder leiding van de cluster ecobuild.brussels voortvloeien, en het geüpdatete label ‘ecodynamische onderneming’ zijn enkele van de vele gewestelijke initiatieven gewijd aan de circulaire economie die deze trend kunnen verklaren. Er is een opmerkelijk verschil tussen de bekendheid met het concept ‘circulaire economie’ en die met het concept ‘sociaal en democratisch ondernemerschap’ (32%). De relatief recente erkenning als sociale en democratische onderneming (2018) en de recente initiatieven in verband met sociaal en democratisch ondernemerschap kunnen deze trend gedeeltelijk verklaren.